1
00:00:00,000 --> 00:00:01,240
Imagu vi,

2
00:00:01,240 --> 00:00:03,900
ke nia registaro traktus publikan infrastrukturon,

3
00:00:03,900 --> 00:00:06,100
ekzemple stratojn kaj publikajn domojn,

4
00:00:06,100 --> 00:00:09,480
samkiel ĝi traktas la ciferecan:

5
00:00:09,480 --> 00:00:12,560
Niaj deputitoj laborus en luata loko

6
00:00:12,560 --> 00:00:16,360
kaj malrajtus voĉdoni por pli severaj reguloj pri vivmedio

7
00:00:16,360 --> 00:00:19,240
ĉar la proprulo – plurnacia firmao –

8
00:00:19,240 --> 00:00:22,580
ne permesus tion en siaj konstruaĵoj.

9
00:00:22,840 --> 00:00:25,240
Nek permesus ĝi longe bezonatan plibonigon

10
00:00:25,240 --> 00:00:27,240
al pli ol 500 seĝoj.

11
00:00:27,240 --> 00:00:31,820
Tio signifas, ke kelkaj deputitoj devus resti ekstere, sur strato.

12
00:00:31,820 --> 00:00:33,940
Kaj en proksima loko

13
00:00:33,940 --> 00:00:36,960
tute nova gimnastikejo jam estas detruata

14
00:00:36,960 --> 00:00:39,460
nur ses monatoj post sia konstruiĝo.

15
00:00:39,460 --> 00:00:42,440
Ĝi anstataŭiĝas per preciza imitaĵo –

16
00:00:42,440 --> 00:00:44,020
je multa kosto.

17
00:00:44,020 --> 00:00:45,440
Kaj la diferenco:

18
00:00:45,440 --> 00:00:50,460
La nova farinto sole prezentas korbopilkon kiel novan funkcion.

19
00:00:50,540 --> 00:00:51,620
Dume,

20
00:00:51,620 --> 00:00:54,620
ĉiun nokton, tra kaŝenirejo en la urbodomo,

21
00:00:54,620 --> 00:00:57,920
dokumentoj kun privataj informoj pri civitanoj,

22
00:00:57,920 --> 00:00:59,920
de bankaj ĝis sanitaraj datumoj,

23
00:00:59,920 --> 00:01:01,920
estas ŝtelataj.

24
00:01:01,920 --> 00:01:05,060
Sed neniu povas tion malhelpi,

25
00:01:05,060 --> 00:01:08,760
ĉar serĉi kaj forigi kaŝenirejojn

26
00:01:08,760 --> 00:01:11,840
malobservus la subskribitan uzulan kontrakton.

27
00:01:11,840 --> 00:01:14,540
Kaj kvankam ĉi tio sonas absurda,

28
00:01:14,540 --> 00:01:17,120
teme pri nia cifereca infrastrukturo –

29
00:01:17,120 --> 00:01:19,220
aferoj kiel programaro

30
00:01:19,220 --> 00:01:21,560
kiun niaj registaroj ĉiutage uzas –

31
00:01:21,700 --> 00:01:24,660
la komparo estas entute taŭga.

32
00:01:24,660 --> 00:01:26,040
Ĉar plejparte

33
00:01:26,040 --> 00:01:29,820
niaj administristoj akiras malliberan programaron.

34
00:01:29,820 --> 00:01:33,420
Tio signifas, ke multa mono pagas permesilojn,

35
00:01:33,420 --> 00:01:35,960
kiuj daŭras nur difinitan tempon

36
00:01:35,960 --> 00:01:38,360
kaj limigas niajn rajtojn.

37
00:01:38,360 --> 00:01:41,000
Ni malrajtas uzi la infrastrukturon

38
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
en maniero racia.

39
00:01:43,000 --> 00:01:46,580
Kaj ĉar la fontkodo de mallibera programaro

40
00:01:46,580 --> 00:01:49,320
kutime estas komerca sekreto,

41
00:01:49,320 --> 00:01:52,640
trovi sekurecajn truojn aŭ kaŝenirejojn

42
00:01:52,640 --> 00:01:55,960
estas tre malfacile kaj eĉ kontraŭleĝe.

43
00:01:55,960 --> 00:01:59,580
Sed niaj publikaj administristoj povas pliboniĝi!

44
00:01:59,580 --> 00:02:04,540
Se ĉiu publike financita programo estus libera kaj malfermitkoda,

45
00:02:04,540 --> 00:02:07,440
ni povus uzi kaj kunhavi nian infrastrukturon

46
00:02:07,440 --> 00:02:10,140
kiel ajn kaj kiom ajn longe ni volus.

47
00:02:10,140 --> 00:02:12,140
Ni povus plibonigi ĝin,

48
00:02:12,140 --> 00:02:14,140
ripari ĝin,

49
00:02:14,140 --> 00:02:15,580
kaj ŝanĝi ĝin

50
00:02:15,580 --> 00:02:18,360
kiel ajn ni bezonus.

51
00:02:18,360 --> 00:02:21,800
Kaj ĉar «malfermitkoda» pri libera programaro signifas,

52
00:02:21,800 --> 00:02:25,080
ke la fontkodo estas legebla por ĉiuj,

53
00:02:25,080 --> 00:02:29,860
estus ege pli facile trovi kaj forigi sekurecajn truojn.

54
00:02:29,860 --> 00:02:34,660
Kaj se io utila kaj fidinda estiĝus ciferece,

55
00:02:34,660 --> 00:02:39,100
oni povus reuzadi la fontkodon en sia lando,

56
00:02:39,100 --> 00:02:42,960
sed ĝi fakte povus enuziĝi ie ajn,

57
00:02:42,960 --> 00:02:44,960
eĉ internacie!

58
00:02:44,960 --> 00:02:48,580
Bonega ekzemplo estas «FixMyStreet»:

59
00:02:48,580 --> 00:02:50,460
Unue ĝi estiĝis en Britujo

60
00:02:50,460 --> 00:02:52,420
kiel libera programo por montri,

61
00:02:52,420 --> 00:02:54,420
vidi, kaj diskuti lokajn problemojn,

62
00:02:54,420 --> 00:02:55,940
kiel stratajn truojn,

63
00:02:55,960 --> 00:02:59,080
kaj nun tuta mondo ĝin uzas.

64
00:02:59,160 --> 00:03:00,700
Ĉiuj profitas

65
00:03:00,700 --> 00:03:02,960
ĉar novaj funkciojn kaj pliboniĝojn

66
00:03:02,960 --> 00:03:04,960
ĉiuj kunhavas.

67
00:03:05,200 --> 00:03:08,480
Se ĉiu nia programaro tiel evoluus,

68
00:03:08,480 --> 00:03:12,220
ni povus ĉesi luktadon kontraŭ limigaj permesiloj

69
00:03:12,220 --> 00:03:14,860
kaj ekpensadi pri ĉiuj manieroj

70
00:03:14,860 --> 00:03:16,860
kiel la programaro nin povas helpi.

71
00:03:16,860 --> 00:03:18,040
Ni povus okupiĝi

72
00:03:18,040 --> 00:03:20,920
pri kreado de pli bona socio por ĉiuj.

73
00:03:20,920 --> 00:03:24,200
Se vi do pensas, ke la estontan infrastrukturon

74
00:03:24,200 --> 00:03:26,460
ni tenu en propraj manoj,

75
00:03:26,460 --> 00:03:29,680
helpu al ni diskonigante ĉi tiun videon

76
00:03:29,680 --> 00:03:31,460
kaj vizitante nian retejon:

77
00:03:31,460 --> 00:03:33,460
www.publiccode.eu

78
00:03:33,800 --> 00:03:36,460
Venis la temp’ por nia postul’:

79
00:03:36,460 --> 00:03:38,180
Publika mono?

80
00:03:38,180 --> 00:03:39,940
Publika kodo!